Przepukliny pępkowe są drugim najczęstszym rodzajem przepukliny wystepującym u ludzi. W większości są to przepukliny wrodzone, ale mogą również rozwijać się po ciąży lub z powodu nadwagi pacjenta. Przepuklina pępkowa może towarzyszyć rozejściu mięśni prostych brzucha (RD – rectus diastasis) Jest to sytuacja, w której odległość między prawym i lewym mięśniem prostym brzucha się poszerza, doprowadzając do charakterystycznej wypukłości („wałka”) w obrębie nadbrzusza.
Szczególną postacią przepukliny pępkowej jest przepuklina pępkowa u dzieci, która jest jedynym rodzajem przepukliny, która może ulec samozagojeniu. Brak zamknięcia przepukliny do 5 roku życia często wymaga jednak interwencji chirurgicznej.
Przepuklina Brzuszna Pooperacyjna
Przepuklina jest to nieprawidłowe przemieszczenie zawartości jam ciała przez otwory w powłokach (które “normalnie” nie powinny się tam znajdować). Przepuklina brzuszna to uwypuklenie otrzewnej (błony wyścielającej jamę brzuszną) – do tego uwypuklenia przemieszczają się narządy jamy brzusznej przez otwór w przedniej ścianie brzucha zwany wrotami przepukliny. Zatem w obrębie przepukliny znajdują się wrota oraz jej worek wraz z zawartością. Najczęściej zawartość worka przepuklinowego stanowi sieć i jelito cienkie, inne narządy jamy brzusznej również mogą znajdować się w worku przepuklinowym.
Przepukliny pooperacyjne lub tzw. „przepukliny w bliźnie pooperacyjnej”, stwierdza się u ok. 20% osób po zabiegu operacyjnym w zakresie jamy brzusznej (zabieg metodą otwartą).
Poporodowa Niewydolność Przedniej Ściany Brzucha (ang. Post-Partum Wall Insufficiency Syndrome – PPAWIS)
Akronim PPAWI został użyty po raz pierwszy na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Chirurgicznego w Gdańsku w 2013 przez obecnego prezydenta Towarzystwa – Filipa Muysomsa. Celem było ujednolicenie i uwzględnienie pociążowych patologii przedniej ściany jamy brzusznej i sklasyfikowanie ich jako jednej jednostki chorobowej. W 2022 profesor Maciej Śmietański i wsp. zaproponowali uzupełnienie nazwy o słowo „zespół”, chcąc w ten sposób zaznaczyć nie tylko cielesną komponentę choroby, ale także (a może przede wszystkim) – problemy psychospołeczne z jakimi zmagają się kobiety z PPAWIS.
Główną cechą charakterystyczną PPAWIS jest rozluźnienie przedniej ściany brzucha z towarzyszącym rozstępem mięśni prostych (z ang. rectus diastasis – RD), wywołane nagłym przyrostem obwodu brzucha w ciąży. Element dodatkowy stanowi często obecność niewielkiej przepukliny w obrębie pępka lub kresy białej oraz powstanie tzw. fartucha skórno-tłuszczowego z rozstępami i ogólną deformacją sylwetki. Całość, oprócz wymiernego, negatywnego wpływu na postrzeganie własnej osoby, utratę pewności siebie i kłopoty w kontaktach socjalnych, jest powiązana z utratą stabilności korpusu, bólów grzbietu, bioder i zaburzeń w funkcjonowaniu struktur dna miednicy.PPAWIS dotyczy ponad 30% kobiet po porodzie. W piśmiennictwie często wspomina się negatywny wpływ rozstępu mięśni brzucha i fartucha skórno-tłuszczowego (z ang. mummy tummy) na podstawowe aspekty życia społecznego i rodzinnego. W Polsce jednak temat wydaje się być bagatelizowany i niedoceniany. Plastyka luźnej, wiotkiej, często pokrytej rozstępami, poporodowej skóry jest domeną chirurgów plastycznych. To z kolei prowadzi do mylnego wniosku, iż leczenie chirurgiczne stanowi „fanaberię i żądania” pacjentek i de facto pozbawia się medycznego argumentu w leczeniu powyższych. Pokutująca opinia i panujące przekonanie często odciąga pacjentki od szukania rozwiązania i wymusza mimowolną akceptację sytuacji.
Rozejście mięśni prostych brzucha (ang. rectus diastasis – RD)
Rozejście mięśni prostych (RD) to charakterystyczny „wałek” powstający w nadbrzuszu, szczególnie widoczny w trakcie podnoszenia się z pozycji leżącej. Bardzo często błędnie bywa mylony z przepukliną. Należy jednak rozróżniać te dwa terminy. RD polega na rozejściu się mięśni prostych (stanowiących główną strukturę mięśniową przedniej ściany brzucha) w kierunkach bocznych. Normalnie mięśnie proste powinny być oddalone od siebie nie bardziej niż 1,5cm (taka powinna być grubość „kresy białej” – struktury łącznotkankowej oddzielającej od siebie te dwa mięśnie). W przypadku rozchodzenia się mięśni brzucha na boku, dochodzi jednoczasowo do rozciągania się kresy białej. Ścieńczała tkanka uwypukla się na kształt wcześniej wspomnianego „wałka” pod wpływem działania tłoczni brzusznej.
Przepuklina sportowców („Sports Hernia”)
Przepuklina sportowców (z ang. „sports hernia”) to jeden z najczęstszych urazów dotykających profesjonalnych sportowców. Pomimo braku wyczuwalnego guza przepuklinowego bardzo często występują objawy bliźniaczo podobne do tych towarzyszących przepuklinie pachwinowej tj. bólu, pociągania, kłucia, pieczenia w obszarze chorej pachwiny. Dolegliwości są szczególnie odczuwalne podczas wysiłku fizycznego.
Przepuklina sportowców to osłabienie tylnej ściany kanału pachwinowego bez współistniejących wrót przepuklinowych. Występuje głównie u profesjonalnych sportowców i towarzyszy jej ból w okolicy pachwiny podczas aktywności sportowej. W okolicy guzka gości łonowej mają swoje miejsce przyczepy mięśni przywodzicieli uda. Wskutek powtarzalnych ruchów z dużym przeciążeniem (strzały, kopnięcia, wyskoki etc.) dochodzi do mikrourazów w obrębie przyczepów. Związane jest to pośrednio z osłabieniem tylnej ściany kanału pachwinowego. Obie wspomniane struktury (przyczepy oraz tylna ściana) to struktury zbudowane z tkanki łącznej, a nie mięśniowej. Wobec tego nie ma specjalnej możliwości ich wzmocnienia poprzez budowę mięśni lub specjalne treningi. Podczas wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego (nagłe ruchy z przeciążeniem) część „bezmięśniowa” wpukla się podrażniając leżące w pobliżu nerwy i powodując nieprzyjemny ból (neuralgia) promieniujący do jądra i wewnętrznej powierzchni uda.
Przepuklina o Nietypowej Lokalizacji
Przepukliny o nietypowej lokalizacji (przepuklina Spiegla, przepuklina zasłonowa, przepuklina boczna, przepuklina pourazowa, odnerwienie flanki etc.) oraz pierwotne przepukliny (pępkowa, kresy białej, pachwinowa) w przypadku pewnych okoliczności (ciąża, rozejście mięśni prostych, wodobrzusze, dializa etc.) mogą stanowić wyzwanie.
Jako ośrodek referencyjny leczymy wszystkie rodzaje przepuklin przedniej ściany brzucha, a wieloletnie doświadczenie pozwala nam radzić sobie także z przypadkami nietypowymi.
